![[ iBelieve ]](https://amstel4.nl/wp-content/uploads/2019/08/cropped-Messiaen-Apparition-de-lEglise-Eternelle-part-of-score.jpg)
Afgelopen week hebben ruim 50 mensen meegedaan met de Kaarsvlam-Estafette. Met de vlam van Paaskaars begin ik de estafette en geef de vlam virtueel aan iemand anders door.
Alle filmpjes zijn door een tweetal gemeenteleden aan elkaar gelast. Ruim 4,5 minuut aan film. Als soundtrack hoor je het prachtige en intieme lied “Als alles duister is” uit de Taizé-gemeenschap vertolkt door Sela.
Het resultaat zie je hieronder, nu met een nieuw slot waar de Paaskaars wordt aangestoken:
De intelligente lockdown en de anderhalfmetersamenleving vanwege de corona-crisis beginnen wat te wennen bij mij. Tuurlijk, het blijft behelpen. Het is saai om alleen maar binnen te zijn. Veel werk doe ik vanuit huis, noodgedwongen.
Via telefoon, mail, WhatsApp is te communiceren met gemeenteleden en heb ik waardevolle pastorale gesprekken. Ik hoop en bid dat deze crisis spoedig bedwongen mag zijn. Ik ben heel benieuwd naar wat premier Rutte nu echt bedoelt met het “nieuwe normaal”. Maar goed, dat is een ander verhaal.
Eén van de voordelen van de lockdown is dat ‘de’ Kerk razendsnel digitaliseert. Ineens zijn zelfs de verstokt beeldloze kerkelijke gemeentes online te volgen op YouTube, Facebook en de bekende kerkstreamdiensten zoals Kerkomroep en Kerkdienstgemist.nlBeelduitzendingen zijn in de Alexanderkerk al geruime tijd gebruikelijk. Nu in deze tijden van corona worden de kerkdiensten goed bekeken. De digitalisering gaat nu een stuk sneller in de Alexanderkerk: vergaderingen van de kerkenraad, diaconie en kerkrentmeester gaan via Zoom. Na wat onwennigheid blijkt het virtueel vergaderen efficiënt en leuk te zijn.
Zelf heb ik inmiddels een paar gespreksgroepen georganiseerd via Zoom, zoals de belijdeniskring en de iBelieve 18Plus-groep. Het aantal deelnemers is zelfs wat groter dan normaal 😃.
Ook de invulling van het pastorale werk vraagt creativiteit. Eén van de middelen die ik wil gebruiken is de podcast; klik hier voor een beschrijving op Wikipedia.
Door middel van korte gesproken bijdragen zonder beeld deel ik met de luisteraar, wie dat dan ook is, onder andere gebeden, korte overdenkingen, Bijbellezingen en liedmeditaties. Kortom alles wat met christelijk geloof en mijn eigen interesses en passies te maken heeft. De titel van mijn podcast luidt: Lees verder Podcast -“Dominee Praat”
Eén van de sterke kanten van de kerk is het samen bidden. Iedere zondag bidt de gemeente en vormt samen een collectief gebed. Zo bidden we voor de wereld, voor de kerk, voor de ander, voor onszelf.
De kracht van gebed is niet te onderschatten. Toch hoor ik om mij heen vragen omtrent het gebed. Werkt het nu echt? Worden gebeden echt verhoord? Is het jezelf uiteindelijk voor de gek houden? Word jij er beter van?
In Romeinen 8, vers 26 lees ik iets heel treffends:
“De Geest helpt ons in onze zwakheid; wij weten immers niet wat we in ons gebed tegen God moeten zeggen, maar de Geest zelf pleit voor ons met woordloze zuchten”
Als bidden niet meer lukt of je weet niet meer wat je kunt bidden in deze roerige en vreemde tijden, dan kun je erop vertrouwen dat de Heilige Geest je hart opent voor God. Alle woordloze woorden Lees verder Nood leert bidden
“Hoe is dat nou, preken voor een lege kerk?” Deze vraag krijg ik diverse keren. Sinds het moment dat de Nederlandse overheid de regels van het sociale en maatschappelijke verkeer aan banden heeft gelegd vanwege de coronacrisis (12 maart 2020) is ook de Alexanderkerk in Rotterdam waar ik werk als predikant, potdicht. Alles is afgezegd en afgelast.
Geen Bijbelstudiegroepen, geen ontmoetingen met kinderen, jongeren, ouders en ouderen. Geen lunchbijeenkomsten voor de 75Plussers. Geen Leren&Ontmoeten-avonden. Geen koffiedrinken op de dinsdagmorgen. Geen vergaderingen zoals kerkenraad, diaconie en College van Kerkrentmeesters. Geen koorrepetities. Geen verhuur aan VvE’s of andere partijen. Geen…. ik ben vast nog iets vergeten te noemen. Wat doen we veel, dat valt op in dit lijstje. De Alexanderkerk is echt een levend organisme.
Alleen nu is ze écht stil.
Stilstand doet roesten.
Behalve op zondagmorgen. Lees verder Lege kerk in corona-tijd
Jules Deelder zegt het treffend: “De zin van het leven ben je zelf”. Mijn oog viel op dit zinnetje in de Volkskrant van afgelopen zaterdag in de geweldige serie “De zin van het leven”. Journalist en ervaringsdeskundige waar het gaat om de dunne scheidslijn tussen leven en dood, Fokke Obbema, heeft inmiddels een behoorlijke rij van interessante personen voor het voetlicht geplaatst.
Hij wilde ook de ‘gewone’ lezer van de Volkskrant het woord geven. Lezers werden uitgenodigd om met een vragenlijst als leidraad zelf te schrijven over de zin van het leven. Ruim 400 mensen hebben gereageerd, zo lees ik. Daar is een tiental van geselecteerd en de nummers 1, 2 en 3 krijgen als winnaars paginagroot de gelegenheid over de zin van het leven behartigenswaardige dingen zeggen. Ik heb ervan genoten om deze teksten tot consumeren en te verwerken.
Het leek me aardig om wat smaakmakers met je te delen. Zonder verder alles toe te lichten geef ik een paar citaten mee.
De winnaar van deze ‘wedstrijd’ is Lees verder Zin van het leven (2)
“Ja, de huidige tijd. Het gaat mij allemaal veel te snel. Alles moet via de computer. Belastingaangifte via internet. Mijn kleinkinderen zijn alleen nog te bereiken via hun telefoon. De mensen zijn alleen maar met zichzelf bezig. Die gebogen hoofden turend op kleine schermpjes in bushokjes, bij het zebrapad, in de kantine van scholen. Hoe de mensen zich tegenwoordig kleden met van die scheuren in spijkerbroeken – heeft u gezien hoe rood de knieën zijn tijdens een koude dag op de fiets? Op witte gympen naar begrafenissen komen. Dat kán toch niet? Nee, vroeger was het beter. Toen hadden we tenminste oog voor elkaar, normen en waarden.”
Ik citeer niet een oude brompot, mocht die indruk zijn ontstaan. Ik heb wat flarden van gesprekken bij mensen thuis of tijdens het koffiedrinken na de kerkdienst hierboven weergegeven. Dat ene zinnetje bleef bij mij hangen: Vroeger was alles beter.
Waar de kinderen van nu opgroeien met beeldschermen, internet, smartphones, digitale reclameborden etc. hebben de ouderen behoorlijk wat veranderingen mee gemaakt.
Ik ben het eens gaan vragen aan wat 90plussers, waaronder mijn oma van 93 die nog steeds onder de levenden is. Lees verder Vroeger was alles beter
Rapmuziek heeft voor mij de bijsmaak van vrouwonvriendelijkheid, verheerlijking van geweld en bevordering van verdovende middelen. Is het niet via de teksten te horen, dan kunnen de videoclips die dergelijke rapnummers vergezellen, vol zitten met visueel geweld. Mens- en wereldvisie doen nihilistisch aan en het narcistische zelfbeeld van de rapper is ruim gevuld. Over smaak valt niet te twisten, ik weet het. Alles over één kam scheren zou dit genre te kort doen. Want in de rapscene zijn echt wel wat pareltjes te vinden.
Graag introduceer ik een christelijk duo van rappers: De Rechtstaat. Deze vrolijke jongens, Michaël Gabriël (27) en Chesron Sminia (22), hebben een gevleugeld geloof en staan met beide benen op de grond. Ze hebben in 2016 hun debuutalbum “Zorg dat je rechtstaat” uitgebracht.
Met gevatte humor, culturele bagage, grondige Bijbelkennis en aanstekelijke overtuiging brengen zij hun eerbetoon aan God en Jezus Christus. Zij willen graag christenen, of ze jong of oud zijn, aan het denken zetten over het christelijk geloof.
De rijkdom van Gods liefde Lees verder Botoxchristen
Bij de aankondiging dat de kerkdienst a.s. zondag 2 februari 2020 als thema heeft “Ik heb zin om naar de kerk te gaan” krijg ik diverse glimlachende reacties al dan niet vergezeld met lichte verbazing in de ogen. De een zegt hardop: “Ik heb meestal wel zin hoor’ of: “Ik weet niet of ik zin heb zondag” of: “Heeft de kerk kerk zin dan?” (inclusief knipoog)
Zelf ben ik als dominee verbonden aan een protestantse kerk in Rotterdam, de Alexanderkerk. Een gewone, goedwillende, zegeningen tellende en zichzelf uitdagingen stellende grote stadsgemeente waar ik met plezier werk samen met een kerkenraad en een flinke groep vrijwilligers vol van Rotterdamse mentaliteit. Iedere zondag komt de gemeente bij elkaar voor een eredienst, 9:30u. Ik wil me nu vooral focussen op de vraag die mij weleens gesteld wordt in pastorale gesprekken of tijdens Bijbelkringen:
Wat zoek ik daar in de kerk op zondag?
Er zijn zoveel andere dingen die ik kan doen, dan op zondagmorgen in de kerk zitten.
Ja, da’s waar.
Er is genoeg te doen op de zondagmorgen, dan kerkgang. Een potje seks, Lees verder Ik heb zin om naar de kerk te gaan
De rij jaaroverzichten lijkt weer langer dan vorig jaar. Er valt mij wel iets op bij alle jaaroverzichten die ik gezien, gelezen en geconsumeerd heb. De vraag naar de zin van dit alles, de zin van het leven wordt in het geheel niet gesteld. Het waarom en waartoe van wat er in de wereld gebeurt, dat heb ik zelf te verzinnen. Wie zei dat ook weer: elk feit is neutraal tot iemand er zelf betekenis aan geeft? Levensbeschouwelijk duiding van jaaroverzichten gebeurt dus nauwelijks. Moet je daarvoor in de kerk zijn dan? Zeker, daarbuiten kan ook trouwens.
Deze laatste dagen van 2019 brengen mij in een mijmerende modus. Voor de gein typte ik vanmiddag de woorden “zin van het leven” in op het immer gretige zoekbalkje van Google. Resultaat: Lees verder De zin van het leven
Sta je weleens stil bij de vraag hoe jij jouw eten zoals je eigen avondmaaltijd bereidt en zelf beleeft? Het is de praktijk van alledag en wellicht heb je dit al duizenden keren gedaan: driemaal daags je lichaam de nodige voeding geven. Je smeert je brood of eet een cracker. Je schilt de piepers of kookt de rijst. Groente koken met eventueel vlees(vervanger) of vis erbij. Je gaat aan tafel, alleen, samen, met je gezin. Bid je nog voor het eten en/of daarna? Wat zeg je dan tot God? Samen eten is een vorm van ontmoeting en herbergt de ervaring van gemeenschap en delen. Ofwel: samen bewust zijn dat wat op je bord ligt, niet zomaar uit de hemel komt vallen.
Hoe bereid je voor op dat ándere avondmaal, op zondag in de kerk? Met een groepje van kerkenraadsleden, diakenen en organist van de Alexanderkerk hebben we ons eerder dit jaar bezonnen op het Avondmaal. O..a. deze antwoorden kwamen op die vraag over de voorbereiding: “Eigenlijk bereid ik me nooit voor op het Avondmaal” Of: “Ik mis de aandacht voor het avondmaal de zondag de week ervoor.”
Om de eigen voorbereiding op de Maaltijd van de Heer op gang te brengen of te houden of om te bezinnen waar het om gaat in het Avondmaal, noem ik twee vragen:
“Waarom en wat vieren we tijdens het Heilig Avondmaal?” en
“Hoe vieren we dat ‘wat’ in de eredienst?” Lees verder Nader bekeken: Heilig Avondmaal
Eén van de leuke dingen van zitten in een café of op een terrasje is, naast een lekker drankje, een knabbel en babbel, het kijken. Tuurlijk, je kunt je oog richten op gebouwen, bomen, het parkje met schommelende mensen of de fietsenstalling en het verkeer. Echt leuk is kijken naar mensen. Je ziet dus echt van alles. Je kunt er zelf ook wel een voorstelling van maken wat op de catwalk van het leven voorbijkomt. Mannen in pakken of in een gemakkelijke trui. Die ene dame met keurig gecoiffeerd haar in een perfect zittend mantelpakje. Jongeren die allemaal hetzelfde eruit zien: gaten in spijkerbroeken, rafels onderaan de broekspijp, witte Adidassen. Joelende kinderen. Hele stille oude mensen die elkaar niet zoveel meer zeggen en alles van elkaar begrijpen. De ober die op het terras hengelt mensen naar binnen.
Opeens bedacht ik me: al die mensen zijn een keer geboren. Ja logisch, alleen: hoe vaak besef je dat je ooit een begonnen bent als baby’tje? Met het moment van geboorte begint een verhaal, een levensverhaal. Je kent misschien wel de uitdrukking “het staat in de sterren geschreven” en lijkt het leven misschien al voorgeschreven. Toch begint ieder mens met een leeg dagboek. Een levensboek met van die Lees verder Boek-op-Benen (BoB)
Voor ik over pastoraat begin, eerst een brok prachtige poëzie:
Licht, van mijn stad de stedehouder,
aanhoudend licht dat overwint.
Vaderlijk licht, steevaste schouder,
draag mij, ik ben jouw kijkend kind.
Licht, kind in mij, kijk uit mijn ogen
of ergens al de wereld daagt
waar mensen waardig leven mogen
en elk zijn naam in vrede draagt.
Huub Oosterhuis is de dichter van deze woorden. Ze vormen het 2e couplet van het lied “Licht dat ons aanstoot in de morgen”, o.a. te vinden in het Nieuwe Liedboek, lied 601, klik hier om te luisteren. Ik citeer dit gedicht van Oosterhuis, omdat voor mij een belangrijke kern van het pastoraat wordt verwoord. Het licht dat van de Vader, God, zelf is, vormt een steevaste schouder – betrouwbaar en vaststaand. Dit licht en deze schouder draagt of dragen mij, net zoals de Goede Herder het teruggevonden schaap op de schouders heeft. Hij draagt jou en mij, want zo kunnen we meezingen: “ik ben jouw kijkend kind”. Ieder mens staat in dit intieme verband en verbond met God.
Tegelijk maakt Oosterhuis een o zo sterke omkering: Lees verder Ik kijk mijn ogen uit – toerusting voor het pastoraat
Over muziek schrijven blijft altijd iets lastigs hebben. Waar de een helemaal tot tranen geroerd wordt door bijvoorbeeld muziek van Olivier Messiaen op een groot fors Cavallé-Colle orgel (kom ik zo op), blijft de ander een onaangeroerd ijskonijn. Muziek is vluchtig en tijdelijk. Wanneer ik Spotify op pauze zet en daarmee de speeltijd, dan rest frequentieloze stilte.
Tegelijk is muziek sterker dan tijdigheid én de pauzeknop van de streamingdienst. Muziek trekt sporen in mijn geestelijk landschap. In dat landschap van noten en tonen zie ik monumenten: muziek waar ik dol op ben. Ik druk op een interne knop en ergens in mijn hoofd ‘klinkt’ muziek. Weleens geprobeerd muziek in je brein aan te wijzen? Zeker de in mijn brein geëtste muziek is al braille te volgen.
Er zijn in het landschap ook kleine stukjes muziek, een frase, een akkoord, een kort refrein, het intro van een popsong. Het menselijk hoofd is een fenomenale muziekrecorder. Duizenden uren muziek die actief of passief toegankelijk zijn. Wellicht herken je dat. Ik ben zelf geboren in de jaren 70 van de vorige eeuw. De jaren 80 en 90 waren muzikaal vormende jaren in mijn puberteit en studietijd. De jaren 20 van deze eeuw zijn bijna in beeld. Ik hoef maar een deuntje te horen uit een jaren 80-playlist en hop, herinneringen en bepaalde gevoelens zijn instant beschikbaar.
En toch, over muziek schrijven als leek doe ik graag. Ik heb door het lezen van kranten, boeken en tijdschriften en berichten in Facebookgroepen en Twitter en andere kanalen nieuwe muziek ontdekt. Of juist in levenden lijve ontmoet ik iemand die vol enthousiasme praat over een muziekstuk van een componist of een muziekgroep die voor mij volstrekt onbekend is.
Zo’n componist Lees verder Vol op het orgel – Messiaen en de Eeuwige Kerk
De beroemde wiskundige Albert Einstein zei eens: “Je kunt op twee manieren tegen het leven aankijken: of je gelooft dat er geen wonderen bestaan, of je gelooft dat alles een wonder is.” Een met recht wijs woord. Al was Einstein wetenschapper en kon hij heel precieze berekeningen maken, hij bleef oog houden voor de witregel, van het nog-niet-ontdekte van de wereld. Per toeval ontwierp hij zijn beroemde vergelijking: E=mc2. Het wonder verrast(te) zelfs een geleerde.
Wie ook uit de verwondering leeft is Lees verder Wees wijs
Voor de zomer echt begint heeft de christelijke Kerk nog een paar laatste feestdagen, zoals Hemelvaart, 40 dagen na Pasen. Het frappante is hoe verder in het kerkelijk jaar, beginnend met advent, hoe minder bekend de inhoud van de christelijke feestdagen. Ik zeg weleens gekscherend “Prettige hemelvaart” als Hemelvaartsdag in beeld komt. Dan klinkt er wat gelach: “Jazeker, de KLM doet goede zaken, want ik ga naar Rome voor een stedentrip.”
Voor de meesten betekent Hemelvaart een korte periode van vrije dagen. Wát er dan gevierd wordt is nauwelijks bekend. Vraag je dit aan christenen, Lees verder Hemelvaart: de hemel houdt de vaart erin
Ieder jaar komt de discussie weleens voorbij: wie herdenken we nou tijdens dodenherdenking op 4 mei? Zijn het de doden die door het nazistische geweld in de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen, zoals de zes miljoen joden en daarbij talloze zigeuners, homoseksuelen en gehandicapten? Of zijn het alle “slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en oorlogssituaties en vredesmissies nadien” zoals ik kan lezen op de website van Nationaal Comité 4 en 5 mei?
Discussie of niet, als Dodenherdenking dichterbij komt en de reclamespotjes op Tv en radio spreken over het herdenken en onze vrijheid, dan ben ik er meer mee bezig. Ik lees er wat over. Onlangs heb ik het boek “De tatoeëerder van Auschwitz” (Heather Morris) gelezen. Een bijzonder heftig relaas van iemand die in Auschwitz de taak had om de nummers op de armen van de gevangenen te tatoeëren. Ik kijk op YouTube en Netflix documentaires over de oorlogstijd. Steeds meer filmpjes worden ingekleurd zodat het effect van kijken nog sterker wordt. Onder andere heb ik een ingekleurd en op high definition niveau gebracht filmpje gezien dat daags na de bevrijding van concentratiekamp Dachau is gemaakt door de Amerikaanse bevrijders.
Waarschuwing: als je kijkt, Lees verder Dodenherdenking 4 Mei en de Krokus
Stress en prestatiedruk – dit waren de eerste woorden die opkwamen in de hoofden van de jongeren. Half februari was ik met hen en teamleden van het jeugdwerk van de Rotterdamse Alexanderkerk in gesprek. Op zoek naar insteken voor de jeugddienst van zondag 10 maart jl. Díe woorden klonken dus volop:
stress en prestatiedruk. Er moet van alles in deze tijd. Door de media en groepsdruk worden torenhoge verwachtingen geboren. In reclamefilmpjes zie ik gebogen hoofden verlicht door het schijnsel van een mobiel. Want, zo leert één van die advertenties van een groot telefoonmerk, dat met de smartphone grip op alles gekregen kan worden. Of heeft de smartphone Lees verder Stress is ongenadig
Sinds die ene zondag in november (18.11.18) herinneren gemeenteleden mij er nog regelmatig aan. Tijdens de dienst in de Alexanderkerk (klik hier voor de Facebookpagina) zongen we Psalm 89. Daarvoor klonken de woorden uit de bijbel dat de schepping enthousiast juicht om wie God is en wat Hij doet uit ontferming. De psalm was bedoeld als gloria, als lofprijzing.
Dat zag ik echter niet op de gezichten voor mij. Ik trok de stoute schoenen aan en onderbrak de samenzang. Ik zei toen dat de gemeente “te lauw” zong. Ik hoorde gemeenteleden in de kerkzaal zachtjes murmureren en wat lachen. Ik riep toen op om te beleven en te zingen wat je leest. Vers 6 van Psalm 89 begint met “Wij loven”, dat God door de macht van zijn verheven hand, met uitgestrekte arm al het werk in stand houdt.
Spreek het woord “loven” maar uit. Je merkt direct Lees verder Valt er wat te beleven in de kerk?
Op de valreep van 2018 naar 2019 wil ik jullie een gebed meegeven van dichter-dominee Jaap Zijlstra. Er zijn weer talloze jaaroverzichten voorbijgekomen deze maand. Niet alleen op de televisie, ook lijkt iedere krant en nieuwswebsite zich te verlustigen in lijstjes. Iedere keer weer als ik ze zie, hoor of lees, denk ik: er gebeurt van alles in de wereld van alledag. Veel meer dan ik kan bevroeden en verwerken.
Als christen, als gelovige in God die de wereld geschiedenis, heden en toekomst geeft, blijf ik mijn hart richten op Hem. En probeer ik vanuit zijn geschenk van het leven en de liefde, betekenis te geven aan het dagelijks leven. Ook weer in 2019.
Het gebed van ds Jaap Zijlstra verwoordt voor mij het geloof, de hoop en de liefde die ik in, met en voor het leven ervaar: Lees verder Oud en Nieuw – een gebed
